bio
Reeds kort na 02/09/1972, mijn geboortedatum, dacht ik de blonde ridder op het witte paard te worden. Ogenschijnlijk was ik volgzaam maar ik zat toch liever in mijn eigen ‘Lego-wereldje’. Even in de kleuterschool maar nadien meer in de tekenacademie maakte ik kennis met de artistieke wereld. Maar het bleef niet hangen. Ging verder naar de middelbare school. Ik wilde de wereld wel in maar dan op mijn manier. Kapitein van mijn eigen leven en niet ter lange omvaart. Het toeval hielp me om te verzinken in een wereld vol fantasieën, opgekropte gevoelens, ambivalenties, illusies, verwachtingen.
Door hetzelfde toeval kwam ik Jos van Kelst tegen. Een erudiet, integer man die ook mijn mecenas werd. Hij trok me terug in de wereld die ik vergeten was, verlaten had. De wereld van kunst en fotografie, een wereld met andere wetten, gewoontes, een andere taal. Met hem reisde ik letterlijk en figuurlijk de wereld door. Hij schonk me ook mijn eerste Leica. Via deze mooie camera werd mijn leven meer hanteerbaar.
Ik ging me echt focussen op fotografie. Aanvankelijk vond ik het klassiek werk van bv. Sebastao Salgado en Irving Penn erg boeiend. Bernd en Hilla Becher, William Eggleston, Stephen Shore, Michael Schmidt, Hans Aarsman, Gerry Johansson, … inspireerden me om ander werk te gaan maken. Tegelijkertijd deed ik veel theoretische kennis op via avondschool in Turnhout en Breda. Lid worden van fotogroep ’t Slot in Wortel bleek ook een goed idee. Hun ongezouten mening maakte me sterker.
Over mijn fotografie vertel ik meestal weinig. Haar bespreken vind ik niet eenvoudig. Wat ik wel kan melden is dat elk object, hoe banaal op het eerste zicht ook, voor mij de moeite waard kan zijn om het te fotograferen. Verder denk ik dat intelligentie, intuïtie en nieuwsgierigheid erg belangrijk zijn. Ondanks de soms harde realiteit zet ik door maar nu met een vleugje realiteitsbesef.
Over de kunstenaar
1972-2014
Toon De Clerck is, zoals zovele fotografen, een wandelaar. Hij is echter niet op zoek naar pittoreske schoonheid of pittige anekdotes. Toon leest het landschap, of vaker nog de lege straat, als een scenografie van het dagelijks bestaan.
Daarmee treedt hij in de voetsporen van bepaalde Amerikaanse fotografen, van Walker Evans tot de New Topographers , of, dichter bij ons, van na-oorlogse Duitse fotografen zoals Wilhelm Schürmann. Het straatbeeld dat in beschouwing wordt genomen is vaak wanordelijk of zonder meer lelijk. Het is immers het resultaat van botsende logica’s, tegenstrijdige belangen, een samenloop van beslissingen en toevalligheden. Het lijkt een willekeurige nevenschikking van elementen (bouwsels van allerlei aard, geparkeerde auto’s, straatmeubilair, verkeersborden, bomen en struiken, asfalt en beton…) die ongetwijfeld elk hun eigen geschiedenis hebben, maar verder onwetend blijven van elkaars bestaan, onbewust van het geheel dat ze mettertijd zijn gaan vormen.
Toon observeert deze toevallige, soms licht absurde configuraties doorheen de zoeker van zijn camera. Door middel van een zorgvuldige gekozen camera-standpunt en een weloverwogen beeldsnit legt hij aan deze chaos toch een esthetische ordening op. In de beelden die hij creëert gaan de elementen wél een onderlinge dialoog aan. Zij bevestigen elkaars identiteit, als volume, als grijswaarde, als functioneel dan wel decoratief object, als vermoeid restant dan wel recente toevoeging, …
Het contingente karakter van de werkelijkheid wordt op die manier ontdaan van zijn negatieve connotaties en opgewaardeerd tot bestaansvoorwaarde voor de bijna organische samenhang, ja zelfs de ‘schoonheid’ van deze beelden. Chaos is geen aberratie, maar is inherent aan het bestaan. Dat is de zin die Toon De Clerck lijkt te willen aanwijzen achter de façade van de onzin.
Pool Andries
(voormalig hoofd curator fotomuseum Antwerpen) over de kunstenaar/ fotograaf (mei 2015)
2014-heden
“Toon is gepassioneerd door kunst in alle vormen, zelf bedrijvig in fotografie en schilderkunst. Hij is geïnteresseerd in het maatschappelijk welzijn, wat hem kan doen ontvlammen wanneer hij ongelijkheid of onrechtvaardigheid tegenkomt. Een rebels karakter siert hem. Dat kan leiden tot prachtige poëtische en soms grove en controversiële schrijfsels die men moet leren smaken.
Onder invloed van zijn te dure alcoholconsumptie komt hij vaak artistiek in zijn element. Werken wil Toon altijd zelfs aan een hongerloon. Menig mens kocht bij hem en Van Roey automation een fototoestel dat hij of zij niet nodig had.
Bij A-kwadraat leerde hij hoe de literatuur voor de toekomstige generaties kon bewaard worden, maar men doekte het op. Een stuk geschiedenis ging verloren. Een invalide? Neen, een miskend … die soms te vurig wordt voor zichzelf. Nu zit hij helemaal ingebed in cultuur, geschiedenis en actualiteit in zijn nieuwe job als museumsuppoost.”
Dr. Jan van Velthoven
(neuropsychiater) over de kunstenaar
(mei 2021)
Opleidingen
1990 algemeen secundair onderwijs, Wetenschappelijke B aan het Sint-Pietersinstituut in Turnhout / 1990-1992 Hogere Zeevaartschool in Oostende en Antwerpen, eerste kandidatuur in de Nautische Wetenschappen / 1992 ongeval als jobstudent / 1995-1996 Katholieke Hogeschool Mechelen, departement Coloma, eerste jaar Beheer, Toerisme en Recreatie / 2002 avondlessen fotografie in het Cultureel Centrum van Baarle-Hertog, leerkracht en goede vriend Marcel Thomassen / 2003-2005 avondschool fotografie aan de Nieuwe Veste in Breda, docent Mark Mulders / 2004-2007 technisch secundair onderwijs, avondleergangen fotografie aan de HORITO, Turnhout / 2009-2014 Fotokunst aan het IKO, Hoogstraten, docent Sofie Nagels, afstudeeropdracht ‘de collectie de Clerck’, laureaat / 2015-2017 specialisatiejaren fotografie aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Turnhout, docent Alain van Haver / 2017-2018 eerste jaar Vrije Grafiek aan het SASK in Turnhout, docent Karen Geerts / 2020-2021 tweede jaar Vrije Grafiek aan het SASK in TurnhoutWorkshops/Masterclasses
2005 kunstverkenning (kunstbeschouwing, tekenen, schilderen, grafiek, keramiek) aan de Nieuwe Veste in Breda / 2007 voorjaarscursus ‘inleiding in de kunst van de twintigste en de éénentwintigste eeuw’ in het van Abbe museum in Eindhoven / 2008 masterclass autonome fotografie aan de School voor Fotografie in Breda / 2009 workshop ‘kunstbeschouwing’ in het van Abbe museum in Eindhoven / 2009 workshop Charles Fréger, Fotomuseum Antwerpen / 2010 workshop Rob Hornstra, Fotomuseum Antwerpen / 2011 workshop Charles Fréger, Fotomuseum Antwerpen / 2012-2013 cursus ‘creatief schrijven’ aan de Nieuwe Veste, Breda, docent Judy Elfferich / 2013 driedaagse zomercursus in het van Abbe museum in Eindhoven / 2013-2014 workshop Gert Jochems, Fotomuseum Antwerpen / 2014 workshop Broomberg en Chanarin, Fotomuseum Antwerpen / 2015 workshop professor Jeffrey Silverthorne, Fotomuseum Antwerpen / 2016 driedaagse masterclass fotografie, Steven Humblet en Stephanie Kiwitt, Destelheide / 2017 creatief schrijven aan het CKE, Eindhoven / 2018 schrijven voor kinderen aan het CKE, Eindhoven / 2018-2019 basisjaar literair schrijven bij Creatief Schrijven vzw, begeleiding John Vervoort / 2019-2020 schrijven en woordstudio/spreken en vertellen aan de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans, Turnhout / 2020-2021 tweede jaar schrijven aan SAMWD, Turnhout, docent Dieter Brusselaers